SYSTEM SZKOLNICTWA WYŻSZEGO

Zestaw najważniejszych oraz najbardziej praktycznych informacji na temat systemu edukacji w Danii. 

 

Z uwagi na fakt, że zadajecie nam często dużo pytań zwiąanych z systemem edukacji w Danii, postanowiliśmy przygotować i sprecyzować dla Was zestaw najważniejszych oraz najbardziej praktycznych informacji na ten temat, co jednocześnie stanowi odpowiedź na najczęściej zadawane nam pytania.

SwD 2021 - 2.png
SWD5.png

ZASADY OGÓLNE

Cena

W chwili obecnej studiowanie na każdej uczelni w Danii jest darmowe dla wszystkich obywateli Uni Europejskiej. Duńskie ministerstwo płaci uczelni za każdego studenta, który zaliczy egzamin, bez względu czy uczelnia jest państwowa czy po części prywatna. Dlatego w Danii nie ma podziału takiego jak w Polsce na uczelnie państwowe (darmowe) i prywatne (płatne). Kilka lat temu dokonano w Danii małej korekty finansowania szkolnictwa i długość darmowego studiowania została czasowo ograniczona. Oznacza to, że obecnie nie można studiować za darmo w nieskończoność i są ograniczenia pod względem rozpoczynania nauki nowego kierunku (jak ma się już ukończony inny).



Studia zaoczne

W Danii nie ma studiowania zaocznego ani wieczorowego (z bardzo niewielkimi wyjątkami). Kierunki oferowane na stronach internetowych uczelni to kierunki dzienne, gdzie nauka prowadzona jest zazwyczaj codziennie od poniedziałku do piątku.



Język nauczania

Do tej pory bardzo duża liczba kierunków 1. stopnia (bachelor, AP degree, top-up) oraz zdecydowana większość kierunków 2. stopnia (master) prowadziła naukę w języku angielskim, co przyciągało do Danii wielu międzynarodowych studentów oraz nauczycieli z całego świata. Niestety politycy w Danii zdecydowali w ostatnim czasie, że od września 2022 liczba kierunków uczonych w całości w j. angielskim będzie znacznie zredudowana. Oznacza to, że od września 2022 znajomość j. duńskiego będzie wymagana w aplikacji na większość kierunków oferowanych na akademiach i colleg'ach oraz częściowo na uniwersytetach (pomimo tego, iż kierunki te nadal będą uczone w dużej części w j. angielskim).



Wykłady i Ćwiczenia - to nie w Danii

Na większości kierunków w Danii nie ma sztucznego podziału na wykłady i ćwiczenia. Każdy przedmiot łączy w sobie elementy zarówno przedstawienia i wytłumaczenia danego tematu przez prowadzącego jak i użycie tego tematu w praktyce, poprzez projekty i pracę w grupie, prezentacje, dyskusje itd.



Stypendia

Duńskie uczelnie nie udzielają stypendiów naukowych za wyniki w nauce. Dostępne jest natomiast stypendium socjalne o nazwie "SU" dla wszystkich studentów z UE bez względu na wyniki w nauce. Jednak by otrzymać takie stypendium trzeba wpierw spełnić określone wymogi, co jest dokładnie wyjaśnione poniżej na stronie.



Wiek

W Danii nie ma ograniczenia wiekowego dla osób, ktore chcą rozpocząć studiowanie. Nawet osoby po 30tce mogą aplikować na studia dzienne.



 
VIA-AarhusC-Campus2.jpg

NAUKA

Learning by Doing

W dzisiejszych czasach nie sztuką jest coś wiedzieć, gdyż wiedza jest dostępna powszechnie dla każdego i to dosłownie na wyciągnięcie ręki (smartphony, tablety, komputery, które są o wiele bardziej dostępne dzisiaj niż kiedyś). W dzisiejszych czasach o wiele bardziej ceni się posiadanie umiejętności szybkiego znalezienia odpowiedniej informacji oraz umiejętność jej zastosowania i użycia w praktyce, na konkretnym przykładzie. Dlatego uczelnie w Danii doszły do wniosku, że nauczanie w oparciu o 2-3 godzinne wykłady danego zagadnienia (tzw. czytanie podręcznika na głos) ma coraz mniejszy sens i przełożenie na potrzeby życia codziennego (zwłaszcza w biznesie). Nauka w Danii prowadzona jest w oparciu o innowacyjne sposoby nauczania przy generalnym nastawieniu na zasadę – Learning by Doing. Dlatego przedmioty nie są, tak jak w Polsce, podzielone na wykłady i ćwiczenia, gdyż każde zajęcia zawierają obydwa te elementy w sobie. To wykładowca decyduje jak poprowadzi zajęcia i ile czasu przeznaczy na daną czynność: czy to będzie wyłożenie tematu, praca w grupie nad danym zagadnieniem, dyskusja czy prezentacje udzielane przez samych studentów itd. Wiedza uczona jest najczęściej nie poprzez suche wykładanie teorii, a raczej poprzez jej tłumaczenie w oparciu o realne przykłady wzięte z życia codziennego. Jest to możliwe do osiągnięcia m.in. dzięki temu, że wielu wykładowców w Danii ma realne (a nie książkowe) doświadczenie pracując wcześniej w prawdziwym biznesie (to tak, jakby pływania uczył ktoś, kto poznał wiedzę na ten temat tylko z książek, ale samemu nigdy nie był na basenie). Ponadto, duńskie uczelnie mają bardzo ścisłą współpracę z wieloma lokalnymi firmami, które działają również na rynku międzynarodowym. Daje to możliwość analizowania, jak dane zagadnienia są realizowane w praktyce przez prawdziwe firmy.



Pracuje się na komputerze a nie na papierze

Czy wyobrażacie sobie centrum dowodzenia NASA w Houston, gdzie naukowcy notują wszystkie parametry i informacje długopisem w zeszycie? Niestety w taki sposób nadal prowadzone są wykłady na niejednej uczelni w Polsce, podczas których 300 studentów słucha wykładowcy i notuje informacje w zeszycie. Posiadanie otwartego laptopa w trakcie wykładu jest nadal niepożądane przez wielu profesorów w Polsce (jak nie wierzycie to zapytajcie swoich znajomych studiujących w Polsce). W Danii bez komputera się po prostu nie da studiować, gdyż:

  • na komputerach się pracuje
    (uczelnie udzielają dostępu do wielu specjalistycznych oprogramowań)
  • z komputerów też się uczy
    (większość materiałów do studiowania udzielanych jest w wersji cyfrowej - nie „kserówki”)
  • na komputerach się nawet zdaje egzaminy
Dlatego bardzo ważne jest, by każdy student posiadał w trakcie zajęć swój własny podręczny laptop, na którym będzie pracował i robił w razie potrzeby własne notatki.



Formy nauki

Najczęstszą formą nauki na studiach w Danii jest:

  • przygotowanie do zajęć poprzez lekturę zadanych artykułów naukowych bądź zagadnień z książki,
  • przygotowanie do zajęć poprzez odrobienie pracy domowej zadanej na poprzednich zajęciach (rozwiązanie zadania i przygotowanie prezentacji),
  • uczestnictwo w zajęciach poprzez branie udziału w dyskusji na zadany przez prowadzącego temat,
  • uczestnictwo w zajęciach poprzez udzielanie prezentacji o uzyskanych wynikach pracy,
  • uczestnictwo w zajęciach poprzez pracę w grupie (w trakcie zajęć jak i po zajęciach) nad konkretnym zadaniem/projektem narzuconym przez nauczyciela (może być to research bądź tworzenie konkretnej rzeczy),
  • uczestnictwo w zajęciach poprzez branie udziału w eksperymentach, pracy laboratoryjnej itd.
Trzeba pamiętać, że w Danii nauka ns studiach nie polega na zapamiętywaniu teorii i pisaniu kartkówek. Wiele rzeczy trzeba pamiętać, ale większy nacisk kładzie się na uzyskane efekty pracy i umiejętność obrony swojego stanowiska / pracy / opinii.



 
SWD6.png

EGZAMINY

Zakuj, zdaj, zapomnij? A może można nauczać i egzaminować w inny sposób?

Postanowiliśmy przedstawić podstawowe informację o tym, o czym mieszkając w Polsce możecie nie wiedzieć, czyli jak wyglądają egzaminy na uczelniach w Danii. Oto przykłady:

Egzamin pisemny - opisowy

Na kilka dni przed egzaminem dostępny jest case study. czyli opis konkretnego przypadku jakim może być istniejąca firma, zjawisko czy problem. Student ma czas przed egzaminem na zapoznanie się z informacjami umieszczonymi w case study. W trakcie egzaminu pisemnego student otrzymuje listę pytań, i musi użyć konkretną wiedzę oraz narzędzia by zastosować je w odpowiedni sposób w oparciu o informacje z case study. Przykład: egzamin z przedmiotu Marketing Case study zawierał 20 stron opisu duńskiej firmy, która prowadzi określoną działalność na rynku międzynarodowym. W trakcie egzaminu jedno z pytań zawierało polecenie, by w oparciu o firmę z case study wskazać, które elementy marketingu-mix firma używała skutecznie, których nie używała wystarczająco, i co firma powinna zmienić w swojej strategii działania by osiągnąć dany rezultat. Takie pytania mogły zweryfikować wiedzę i umiejętności studenta w zakresie znajomości teorii związanej z marketingiem mix oraz umiejętności używania tych narzędzi na konkretnym i realnym przykładzie.



Projekt Semestralny

Jest to specjalna forma egzaminu stosowana na wielu kierunkach technicznych i biznesowych. By móc kontynuować studiowanie na kolejnym semestrze, oprócz zaliczenia egzaminów z poszczególnych przedmiotów studenci muszą dodatkowo zaliczyć projekt semestralny. Przez ostatnie 2-3 tygodnie nauki studenci pracują w grupach nad przygotowaniem projektu semestralnego. Projekt semestralny w pierwszej kolejności polega na znalezieniu konkretnego problemu do rozwiązania, a następnie użyciu teorii uczonej w trakcie semestru na różnych przedmiotach w celu próby rozwiązania tego problemu. Studenci najczęściej znajdują problemy do rozwiązania w lokalnych firmach, które w Danii bardzo chętnie współpracują ze szkołami. Wielu studentów robiło projekty semestralne dla takich gigantów jak m. in. LEGO, SIEMENS, VESTAS, JYSK, COVI, i wielu innych. Przedstawienie firmie interesującego rozwiązania w ramach projektu semestralnego ułatwia późniejsze znalezienie praktyk albo pracy w takiej firmie.



Egzamin 24-godzinny

W ustalonym momencie na stronie internetowej uczelni pojawia się rozbudowane zadanie. Studenci mają 24 godziny, by przygotować rozwiązanie i wysłać je pod wskazany adres. W następnym etapie w trakcie egzaminu ustnego (oral examination) student musi obronić zaproponowane przez siebie rozwiązania oraz uzasadnić swoje wybory w oparciu o teorie uczone na przedmiocie. Jeżeli student nie przygotował danego rozwiązania samemu, albo jeżeli je od kogoś skopiował, jest to dość łatwe do zweryfikowania przez egzaminatora w trakcie obrony. Egzaminator w trakcie obrony zadaje też pytania z użytej przez studenta teorii, którą student w trakcie egzaminu powinien znać na pamięć.



Egzamin Łączony

Jedna z najczęstszych form egzaminowania na studiach magisterskich. W trakcie semestru studenci mają zadane 3 różne formy egzaminu, łączące ze sobą pracę grupową i pracę indywidualną. Dla przykładu pierwsze zadanie może dotyczyć przygotowania w grupie 20 minutowej prezentacji na temat 3 wybranych artykułów naukowych i przedstawienia takiej prezentacji na łamach klasy. Po prezentacji prowadzona jest ze studentami dyskusja. Drugie zadanie to rozwiązanie w grupie nadanego przez profesora problemu (każda grupa inny problem). Rozwiązanie trzeba przygotować również w grupie w formie pisemnej. Trzecie zadanie jest indywidualne. Należy przygotować rozwiązanie tego samego problemu danego przez profesora wszystkim na roku. Rozwiązanie trzeba przygotować w formie pisemnej (np. 12 stron) i dostarczyć w ciągu 24-godzin na wskazany adres. Na samym końcu egzamin ustny (oral examination) polega na przepytaniu indywidualnie każdego studenta z zadań przygotowanych przez niego w trakcie semestru, uwzględniając weryfikację rozumienia użytych teorii bądź weryfikację znajomości informacji, które student powinien znać. Takie formy egzaminowania prowadzą do tego, że w trakcie całego semestru studenci są zajęci pracą nad konkretnymi projektami i przygotowaniami pod końcowy egzamin. Ich nauka polega nie tylko na "wkuwaniu na pamięć" konkretnych regułek i teorii ale też na ich umiejętnym stosowaniu w prawdziwych sytuacjach. Learning by doing.



 
SWD4.png

SYSTEM OCENIANIA

Duńskie oceny mogą z początku wydawać się być dziwne bądź inne w porównaniu do ocen w Polsce. 

Jednak po wnikliwej analizie każda polska ocena ma swój odpowiednik w systemie duńskim.

Oceny w szkolnictwie
podstawowym i ponadpodstawowym

E 1.png

Oceny w szkolnictwie
wyższym

E 2.png

UWAGI

  • -3
    ocena niezaliczona, student nic nie przedstawił i musi powtarzać przedmiot 

  • 00
    ocena niezaliczona, student przedstawił niewystarczające wyniki ale może przystąpić do egzaminu popraw.

  • 12
    uzyskanie tej oceny nie jest proste, gdyż stosowana jest ona jak 5+ albo 6 w polskim systemie

 
eaaa_0371.jpg

Uniwerki, Colleg'e a Akademie?

Każda z uczelni ma nieco inne zadanie do spełnienia, i na tym głównie polega różnica pomiędzy nimi. 

Uniwersytety

Główny zadaniem uniwersytetów jest prowadzenie badań naukowych. Dopiero w drugiej kolejności zadaniem uniwersytetów jest kształcenie studentów. Wykładowcy na uniwersytetach mają wysokie stopnie naukowe, które są wynikiem ich pracy i osiągnięć naukowych. Każdy wykładowca na uniwersytecie jest zatrudniony w celu prowadzenia określonych badań naukowych, nauczanie prowadzą tylko jako dodatkowe zajęcie. Nauka na uniwersytecie prowadzona jest w sposób bardziej naukowy. Liczą się badania naukowe, artykuły w czasopismach naukowych, nieco mniej czasu przeznacza się na aspekty praktyczne i stosowanie teorii w praktyce. Studia licencjackie trwają zazwyczaj 3 lata (6 semestrów). Studia magisterskie trwają 2 lata.



Colleg'e - University College

Głównym zadaniem University College jest prowadzenie kształcenia na poziomie wyższym, ze szczególnym naciskiem na kształcenie w danym zawodzie. Badania naukowe prowadzone są na University College w mniejszej skali. Z tego powodu wykładowcy na University College muszą być specjalistami w swojej branży, ale nie muszą posiadać wysokich tytułów naukowych. Oznacza to, że wykładowcy zatrudnieni są głównie w celu nauczania studentów, muszą mieć min. stopień magistra, ale najważniejsze jest by mieli wieloletnie doświadczenie zawodowe pracując wcześniej w specjalistycznych firmach. Często osoby zajmujące kierownicze stanowiska w firmach zostają następnie nauczycielami na University Collage (na pełen etat albo jako praca dodatkowa do etatu w firmie). Nauka na University College prowadzona jest najczęściej w oparciu o praktyczne podejście do teorii. Ważne jest, by studenci mieli bliski kontakt z nauczycielem, dlatego klasy posiadają nie więcej niż 30 studentów w trakcie zajęć. Szkoła stara się w jak największym stopniu przygotować studentów do późniejszej pracy w zawodzie. By uzyskać dyplom ukończenia szkoły wymagane jest, by student odbył w ramach nauki 5-miesięczne praktyki w określonej firmie. Studia licencjackie trwają min. 3,5 roku (7 semestrów w tym 5 miesięcy praktyk). Studia magisterskie prowadzone są we współpracy z uniwersytetami, gdzie jeden semestr student odbywa na uniwersytecie, 1 semestr na University College, a na koniec student sam wybiera gdzie chce odbyć swój ostatni semestr i napisać prace magisterską. University College prowadzą też kierunki AP degree oraz Top-Up.



Akademie - Business Academies

Akademie, podobnie jak University College, nastawiają się głównie na kształcenie studentów na poziomie wyższym, ze szczególnym uwzględnieniem przygotowania do zawodu. Akademie nie muszą prowadzić badań naukowych. Dlatego kadra nauczycielska powinna posiadać doświadczenie w danej profesji, nie musi mieć dokonań naukowych. Studia licencjackie trwają min. 3,5 roku (7 semestrów w tym 5 miesięcy praktyk). Akademie nie prowadzą studiów magisterskich. Akademie prowadzą kierunki AP degree oraz Top-Up.



 
7.png

Co to są kierunki AP DEGREE & TOP-UP?

Przeglądając różne kierunki oferowane w Danii oprócz kierunków licencjackich, inżynierskich czy magisterskich można też znaleźć kierunki AP degree czy Top-Up. Kierunków takich raczej nie znajdziecie w Polsce. 

​

AP degree & Top-Up

 

Jeszcze kilkanaście lat temu studia magisterskie w Polsce były jednolite i trwały 5 lat bez przerwy. Ze względu na wstąpienie kolejnych państw do UE posiadających różne systemy szkolnictwa, postanowiono ujednolicić pewne rzeczy w Europie odnośnie kształcenia w takim celu, by wykształcenie zdobyte w jednym kraju był na równi respektowane i aprobowane w pozostałych krajach UE, i nie tylko. 

 

Z tego powodu powstał system ECTS (European Credit Transfer System) oraz podzielono studia magisterskie na 2 etapy: 3 letnie studia licencjackie bądź 3,5 letnie inżynierskie + 2 letnie studia magisterskie. 

 

W Danii studia licencjackie/inżynierskie w niektórych przypadkach też zostały podzielone i mogą być albo jednolite, albo podzielona na 2 etapy. Pierwszy etap to studia AP degree, a następny etap to studia Top-Up. 

 

Ten system istnieje tylko w krajach skandynawskich i niestety dyplom AP degree nie jest rozpoznawalny w pozostałych krajach. By uzyskać tytuł licencjata/inżyniera (bachelor) należy oprócz 2 letnich studiów AP degree zrobić dodatkowo 1,5 letnie studia Top-Up. W rezultacie studia jednolite trwają tyle samo czasu co studia AP degree + Top-Up. Jedyną różnicą jest to, że posiadając po 2 latach dyplom AP degree można zmienić uczelnię i kontynuować naukę na innej uczelni w Danii. 

​

UWAGA

Ze względu na zmiany polityczne i redukcję kierunków oferowanych w całości w j. angielskim w Danii przestrzegamy wszystkich chętnych przed rozpoczynaniem studiowania na kierunkach AP degree.

Osoby, które rozpoczęły studiowanie na kierunkach AP degree w 2020 i 2021 roku będą miały problemy z kontynuowaniem studiowania na kierunach Top-up w j. angielskim, gdyż od września 2022 kierunki Top-Up będą oferowane tylko w j. duńskim (z małymi wyjątkami). 

 
SWD11.png
 

STYPENDIA

Duńskie uczelnie nie udzielają stypendiów naukowych za wyniki w nauce. Jednak Duńczycy mają prawo od 16 roku życia do otrzymywania dofinansowania za to, że poświęcają czas na naukę. 

 

STYPENDIUM SOCJALNE "SU" 

 

Kilka lat temu Dania została zobligowana przez UE do zmiany swoich przepisów odnośnie stypendiów socjalnych dla osób uczących się na uczelniach wyższych. Wcześniej stypendium było dostępne tylko dla obywateli Danii. W chwili obecnej każdy obywatel UE studiujący na uczelni w Danii może podobnie jak Duńczycy ubiegać się o stypendium socjalne, spełniając jednak jeden z następujących warunków:

 

  • posiadanie pracy na terytorium Danii umożliwiającej przepracowanie min. 10-12 godzin tygodniowo

  • mieszkanie na terytorium Danii przez co najmniej 5 lat 

  • przepracowanie min. 2 lat na pełen etat w firmie zarejestrowanej w Danii 

 

Przepisy odnośnie stypendium SU są niestety co jakiś czas zmieniane, dlatego należy samemu sprawdzić dokładne wytyczne odnośnie przyznawania SU na ten rok.

 

Spełniając jeden z powyższych wymogów można ubiegać się o stypendium socjalne na czas studiowania, które miesięcznie wynosi ok. 6,000 dkk brutto. Trzeba też pamiętać o tym, że stypendium stanowi dodatkowy przychód jaki się otrzymuje poza zarobioną wypłatą.  Pracując 12 godz / tydzień przy stawce
100 dkk za godzinę można miesięcznie zarobić nawet 4,800-5,000dkk brutto. 

​

DOCHÓD STUDENTA

​

Gdy stereotypowy student w Polsce mieszka w pokoju w akademiku współdzielonym z 1-2 współlokatorami, żywi się często zupkami chińskimi czy makaronem z ketchupem (by zminimalizować koszty studiowania), to stereotypowy student w Danii ma swój osobisty pokój w akademiku, dojeżdza na uczelnię rowerem, a w weekendy albo popołudniami chodzi do pracy na 2 dni w tygodniu, dzięki czemu jego miesięczne przychody mogą wynosić nawet ok 10,000 dkk.

 

W ciągu pierwszego roku nauki większość studentów w Danii usamodzielnia się finansowo od swoich rodziców i stać ich potem na to, by oprócz zapewnienia sobie komfortowych warunków życia odłożyć dodatkowo pieniądze na jakiś droższy zakup czy podróżowanie.

 

Studia w Danii na początek mogą być droższe niż studiowanie w Polsce. Jednak z perspektywy czasu studiowanie w Danii jest o wiele tańsze i bardziej opłacalne finansowo. 

​

REKRUTACJA
NA STUDIA

Wyjaśniamy co robić
KROK PO KROKU

Czytaj więcej
SWD6.png
FAKTY
O DANII

CO warto wiedzieć 
o Danii

Czytaj więcej
SWD7.png
ZAKWATE-ROWANIE

GDZIE
najlepiej zamieszkać

Czytaj więcej
SwD 2021 - 2.png